سالمندی لزوما به معنای از دست دادن سطح فعالیت بدنی نیست. سن سالمندی و دوران بازنشستگی، دورانی است برای برنامه ریزی جهت مسافرت، ایجاد عادتهای سالم و جدید زندگی و از سرگیری برنامه ها وعلایق گذشته. اما محدودیت حرکتی و آسیب دیدگی با کاهش سطح فعالیت سالمندان، رسیدن به این اهداف را با سختی روبه رو می کند. محدودیت حرکتی سالمندان علاوه بر زندگی شخصی سالمند، زندگی اعضای خانواده و نزدیکان او را هم با اختلال مواجه میکند.
عدم فعالیت در سالمندان از مشکلات شایع این دوران بوده و علل مختلف جسمانی، روانی و محیطی از جمله التهاب مفاصل، پوکی استخوان، شکستگی لگن، سکته و پارکینسون دارد. محدودیت حرکتی در سالمندان به دلیل ناراحتی و دردهای همراه به سلامت روانی، احساسی و کیفیت زندگی آنها صدمه وارد می کند. پیدا کردن روشهای جدید و موثر، فعالیتهای ورزشی صحیح و سبک زندگی سالم میتواند به افزایش تحرک در سالمندان و بهبود کیفیت زندگی آنها بینجامد.
بهبود سطح فعالیت سالمندان با کمک مراقبین
برخی از سالمندان باید به صورت مداوم در بستر باشند، اما برخی می توانند با کمک پرستار سالمند خود در امنیت کامل به امور روزانه زندگی برسند. اگر سالمند عزیز شما برای انجام فعالیت های روزانه زندگی به خدمات حمایتی نیاز داشته باشد، یک مراقب سالمند حرفه ای و آموزش دیده میتواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد. خوشبختانه در مرکز سلامت اول مراقبین حرفه ای و مورد اطمینان با هدف حمایت از سالمندان عزیز، جهت ارائه خدمات تخصصی آماده ارائه خدمت هستند.
نکات کلیدی در حفظ و ارتقاء سطح فعالیت سالمندان
فعالیت منظم فیزیکی
پیشگیری از صدمات
بخشی از خدمات حمایتی سالمندان مربوط به پیشگیری از آسیب دیدگی سالمندان است. مراقبین سالمند باید پیوسته سطح فعالیت سالمندان و محیط زندگی آنها را زیر نظر داشته باشند. مراقبین باید محیطی مناسب و امن برای تحرک سالمندان فراهم آورند. اگر در گذشته سالمندان فعالیتهای ورزشی سنگینی انجام میدادند، اکنون باید فعالیتهای قدرتی و کششی را جایگزین کنند تا علاوه بر افزایش یطح سلامتی، موجب فشار اضافی بر قلب نشود.
خستگی در سالمندان چیست و مدیریت خستگی در سالمندان از چه روشهایی امکان پذیر است
در تمرینات کششی برای سالمندان با هدف افزایش انعطاف پذیری باید روی عضلات خاصی بیشتر تمرکز کرد. این عضلات شامل موارد زیر می باشد:
- گردن
- لگن
- شانه و سرشانه ها
- همسترینگ
- چهارسر ران
- مچ پا
الویت قرار دادن ورزش روزانه برای افزایش سطح فعالیت سالمندان
ماهیچه ها و مفاصل مهمترین عوامل در تحرک به ویژه در دوران سالمندی به شمار میروند از این رو سالمندان مرتبا باید به انجام ورزش روزانه تشویق شوند. حضور یک مراقب حمایت کننده برای سالمندان میتوانند پیاده روی و ورزش را برای آنها به فعالیتی لذتبخش تبدیل کند. مراقبین سالمند با حضور در کنار سالمندان به آنها کمک می کنند دستورات ورزشی پزشک را نیز در امنیت کامل انجام دهند.
برخی از ورزشهایی که به سالمندان پیشنهاد میشود شامل موارد زیر است:
- پیاده روی
- یوگا
- تاچی
- شنا
- رقص
- دوچرخه سواری
- دویدن آرام
حفظ و ارتقاء سطح فعالیت سالمندان با استفاده از تجهیزات کمکی
با ایجاد تغییرات جسمی سالمند، حفظ و ارتقاء تحرک سالمندان از اهمیت بیشتری برخوردار میشود. تجهیزاتی مانند واکر، عصا و… می توانند در انجام فعالیتهای روزانه به سالمندان کمک کنند. در سالمندان دارای اختلال تعادل، حضور یک مراقب حرفه ای موجب غلبه بر حس “ترس از افتادن و سقوط” در سالمندان می شود.
برنامه پیاده روی خارج از منزل برای سالمندان
برنامه ریزی برای سالمندان و بیرون بردن آنها از منزل با هدف پیاده روی به شدت بر سطح فعالیت سالمندان موثر است. مراقب سالمند باید از قبل اطمینان حاصل کند محیط برنامه ریزی شده برای فعالیت خارج از منزل، از نظر دسترسی و امنیت، برای سالمند مناسب باشد. وجود نیمکت برای استراحت، رمپ به جای پله، نور کافی در محیط و عدم وجود سطح لغزنده یا ناهمواری در سطح خیابان و…. از این موارد است.
تشویق به داشتن تحرک منظم
فعالیت بدنی مناسب در طول روز موجب انعطاف پذیری مفاصل و همچنین استحکام عضلات میشود. مراقبین باید سالمندان را تشویق به انجام منظم و مستقل فعالیتهای روزانه کنند. فعالیت های سالمندان باید مناسب با شرایط جسمی و روانی سالمند باشد و او رادر معرض آسیب دیدگی قرار ندهد.
تغذیه مناسب
سالمندانی که دارای محدودیت غذایی نیستند باید به صورت روزانه مقدار مشخصی پروتئین برای حفظ حجم و قدرت ماهیچه ها زیر نظر مشاور تغذیه خود داشته باشند. اما مطالعات مختلفی حاکی از این امر است که سالمندان به مقدار کافی پروتئین روزانه مورد نیاز خود را مصرف نمی کنند.
حفظ تناسب وزن
باید وزن سالمندان نسبت به قد آنها محاسبه شود و پیوسته افزایش و کاهش وزن آنها زیر نظر قرار گیرد.
زندگی زمانی برای سالمندان لذتبخش است که بتوانند بدون محدودیت حرکتی و به صورت مستقل فعالیت های روزانه خود را انجام دهند. اگر سالمند عزیز شما برای فعالیت های روزانه خود به مراقبت نیاز دارد، حتما باید یک مراقب سالمند حرفه ای به صورت مداوم همراه سالمند باشد. حضور یک مراقب سالمند متخصص با کمک به حفظ و ارتقاء استقلال سالمند، می تواند تاثیر مثبتی بر سطح فعالیت سالمندان و کیفیت زندگی او داشته باشد.
